Kolakowski-Spinoza

Eerste onderwerp bericht herinnering :

Waarom is er iets en niet niets van Leszek Kolakowski
hieruit een gedeelte van een beschouwing over de visie van Spinoza.
------------------------------------
Gods geest spreidt zich uit over het hele universum en Hij veroorzaakt alles wat zich
in onze ervaringswereld afspeelt. Weliswaar niet in die zin dat Hij elke gebeurtenis
door een afzonderlijke wilsbeschikking zou laten plaatsvinden, maar veeleer in de
zin dat in de oneindige keten van gebeurtenissen elk voorval onverbiddelijk door
de voorafgaande gebeurtenissen wordt gedetermineerd.

De causaliteit in de wereld is absoluut: niets gebeurt toevallig. De vrije wil is dus niets
meer dan bijgeloof van het gewone volk. Noch God , noch de mens is vrij in de zin dat
hij in staat is verschillende handelwijzen in overweging te nemen en er een uit te kiezen.

Het lijkt er soms op dat we in deze zin vrij zijn, maar we misleiden onszelf: we bezitten
evenweinig vrijheid als een steen.
--------------------------------------
Kolakowski geeft ter overweging de volgende vragen :

.....wanneer we volhouden dat er geen vrije wil bestaat en dat alles door een onvermurwbare,
.....strakke natuurlijke causaliteitskracht wordt bestuurd, kunnen we dan tegelijk, zonder
.....onszelf tegen te spreken, volhouden dat in onze wereld van menselijke aangelegenheden
.....het morele goed en kwaad bestaan ?

.....Kunnen we God werkelijk liefhebben wanneer we weten dat Hij een onpersoonlijke kracht
.....is die vanuit de noodzakelijkheid van zijn eigen natuur handelt. En wat betekent het
.....als we van een onpersoonlijke God zeggen dat Hij goed is?

.....Wanneer we de oorzaak van onze emoties en passies kennen, verdwijnen ze dan?
.....Zal bijvoorbeeld , zoals Spinoza beweert, onze droefheid verdwijnen wanneer we de oorzaak
.....ervan kennen?

Caspar, de gedachten en zienswijze van Spinoza beschouw ik nagenoeg identiek met die van mezelf. Alleen sterk individualistische geesten kunnen die zienswijze aan. De massa zal daar nooit aan toekomen i.m.o. Dus het is geen zienswijze die ooit het maatschappelijk belang zal kunnen beïnvloeden. Het is overigens ook geen (relatief) nieuwe zienswijze. Deze zienswijze bestaat al duizenden jaren.

Socrates schreef:Caspar, de gedachten en zienswijze van Spinoza beschouw ik nagenoeg identiek met die van mezelf. Alleen sterk individualistische geesten kunnen die zienswijze aan. De massa zal daar nooit aan toekomen i.m.o. Dus het is geen zienswijze die ooit het maatschappelijk belang zal kunnen beïnvloeden. Het is overigens ook geen (relatief) nieuwe zienswijze. Deze zienswijze bestaat al duizenden jaren.

Je gaat het pas zien als je het door hebt.
Johan Cruijff.