Het religieuze brein

http://www.skepsis.nl/religieusbrein.html

Een goed leesbare samenvatting van onderzoeken en resultaten van neurologisch onderzoek naar religieuse gevoelens binnen de neurologie.

Literatuur

Beauregard, M., and Paquette, V. Neural correlates of a mystical experience in Carmelite nuns. Neuroscience Letters 405, 3 (2006), 186–190.
Bering, J., and Bjorklund, D. The natural emergence of reasoning about the afterlife as a developmental regularity. Developmental Psychology 40, 2 (2004), 217–233.
Boyer, P., and Bergstrom, B. Evolutionary perspectives on religion. Annual Review of Anthropology 37 (2008), 111–130.
Boyer, P. Religion: Bound to believe? Nature 455, 7216 (2008), 1038–1039.
Cahn, B. R., and Polich, J. Meditation states and traits: EEG, ERP, and neuroimaging studies. Psychological Bulletin 132, 2 (Jan 2006), 180–211.
Dewhurst, K., and Beard, A. W. Sudden Religious Conversions in Temporal Lobe Epilepsy. The British Journal of Psychiatry 117, 540 (1970), 497–507.
Hall, D. Religious Attendance: More Cost-Effective Than Lipitor? Journal of the American Board of Family Medicine 19, 2 (2006), 103–109.
Inzlicht, M., McGregor, I., Hirsh, J., and Nash, K. Neural Markers of Religious Conviction. Psychological Science 20, 3 (2009), 385–392.
Kapogiannis, D., Barbey, A., Su, M., Zamboni, G., Krueger, F., and Grafman, J. Cognitive and neural foundations of religious belief. Proceedings of the National Academy of Sciences 106, 12 (2009), 4876–4881.
Kuhlmeier, V., Bloom, P., and Wynn, K. Do 5-month-old infants see humans as material objects? Cognition 94, 1 (2004), 95–103.
Newberg, A., Wintering, N., Morgan, D., and Waldman, M. The measurement of regional cerebral blood flow during glossolalia: A preliminary SPECT study. Psychiatry Research: Neuroimaging 148, 1 (2006), 67–71.
Whitson, J., and Galinsky, A. Lacking control increases illusory pattern perception. Science 322, 5898 (2008), 115–117.



--------------------------------------------------------------------------------

Ronald Kaptein is wetenschapsjournalist.
© Stichting Skepsis. Het is niet toegestaan artikelen uit Skepter op andere websites over te nemen.

de slotzin :
Mensen als Richard Dawkins, ’s werelds bekendste en fanatiekste atheïst, lijken
soms net als Nietzsche roependen in de woestijn en prekers voor eigen parochie.
Hiermee raken we aan de tragiek van het onderzoek naar de neurale basis van
religie: het laat zien waarom zoveel mensen in goden geloven, en haalt daarmee
dat geloof onderuit, maar tegelijkertijd leidt het tot de onvermijdelijke
conclusie dat we er waarschijnlijk nooit vanaf zullen komen. Het zit te diep in
onze hersenen ingebakken.

.....we zullen er bovenuit moeten groeien...............

Caspar schreef: en haalt daarmee
dat geloof onderuit, maar tegelijkertijd leidt het tot de onvermijdelijke
conclusie dat we er waarschijnlijk nooit vanaf zullen komen. Het zit te diep in
onze hersenen ingebakken.

.....we zullen er bovenuit moeten groeien...............

En welke gelovige wil dat?

Ook al ben ik mijn geloof verloren, toch kan ik mensen begrijpen, die vanuit hun geloof zeggen:

Maar zo heeft God het toch geschapen?
Dat we met een aangeboren godsbesef op de wereld zijn gekomen.
Stel je voor, dat dat niet zo was?
Hoe zouden we dan in staat zijn God te ervaren en in Hem te geloven?

Er zijn veel dingen, die je van 2 kanten kunt bekijken.
Ook:
Wat is het evolutionaire doel om niet alleen een affiniteit te hebben, maar dat ook te voelen met mystieke gevoelens?

Mariakat schreef :

Ook al ben ik mijn geloof verloren, toch kan ik mensen begrijpen, die vanuit hun geloof zeggen:
Maar zo heeft God het toch geschapen?
Dat we met een aangeboren godsbesef op de wereld zijn gekomen.
Stel je voor, dat dat niet zo was?
Hoe zouden we dan in staat zijn God te ervaren en in Hem te geloven?

........dat gelovigen dat zeggen ben ik helemaal met je eens.

Er zijn veel dingen, die je van 2 kanten kunt bekijken.
Ook:
Wat is het evolutionaire doel om niet alleen een affiniteit te hebben, maar dat ook te voelen met mystieke gevoelens?

Zou dit een evolutionair doel zijn? stel dat mystieke gevoelens ontstaan zijn
in een duister verleden, tijdens de ontwikkeling en expansie van het bewustzijn,
en waar we door een evolutionaire ontwikkeling (heel langzaam) vanaf zullen komen.

Ik ga het artikel nog lezen ..

Het is wel zo dat ik nogal skeptisch sta tegenover Skepsis en FT forum ..
Alvast dit:
Waarom zouden externe prikkels die mystieke ervaringen oproepen betekenen dat die ervaringen niets te betekenen hebben?
Er is bijvoorbeeld ook 'gemeten' dat mensen in diepe meditatie een zelfde soort ervaringen zelf teweeg hebben gebracht. (Hoewel die niet met elkaar vergelijkbaar zijn misschien; ik bedoel mystieke en meditatie ((en van buitenaf)))

Ons ontvankelijk zijn voor het mystiek zou een heling voor de ziel kunnen zijn, een zoeken en vinden van veiligheid en vooral berusting in het onvermijdelijke als ziekte en dood.

Een beetje als "Het calimero effect."

Het leven is groot vol gevaar en ik is zo klein.

Ook bouwde men grote kerken en kathedralen en paleizen met dat effect op de kleine mens.


marmot.

yopi schreef:
Het is wel zo dat ik nogal skeptisch sta tegenover Skepsis en FT forum ..

Van FT denk ik, dat daar een paar goede denkers zitten.
Ik lees meestal graag hun bijdragen.
Maar over het algemeen zijn het geen filosofen.
Is ook niet de opzet van dat forum.
Dat gedachte waarheden soms geen waarheden zijn weten ze allemaal, die wat meer onderlegd zijn, maar ondertussen accepteren velen niets van wat buiten hun begripsveld ligt en niet ergens zwart op wit wetenschappelijk is vastgelegd.
Je hoeft niet gelijk alles te omarmen, maar iets stellig afwijzen wat jou op dat moment niet logisch voorkomt, is ook een vorm waarheid verkondigen, waar soms geen werkelijkheid achterzit.
Wetenschap en kennis vergaring buiten academici in hun eigen vakgebied, worden soms al te snel naar het hokje pseudowetenschappen weggebonjourd.
Zo wordt nogal eens het kind met het badwater weggegooid.

En dat, terwijl men weet dat de grote filosofen en denkers bijna altijd buiten het reguliere boekje gingen in hun eigen tijd.
Achteraf zijn het dan de voortrekkers geweest van de nieuwe tijden.

Van de mensen op het Skepsis forum weet ik het eigenlijk niet.
Ik kom daar maar af en toe en volg er dus te weinig om er iets over te kunnen zeggen.
Veel dezelfde inzenders en verder wel dezelfde tendens, dacht ik.
Toch kun je er erg goede studies lezen.

Alvast dit:
Waarom zouden externe prikkels die mystieke ervaringen oproepen betekenen dat die ervaringen niets te betekenen hebben?

Ben ik absoluut met je eens.
Reden genoeg voor onderzoek met een nieuwsgierige blik en niet met een "ik weet het eigenlijk wel" instelling.

Er is bijvoorbeeld ook 'gemeten' dat mensen in diepe meditatie een zelfde soort ervaringen zelf teweeg hebben gebracht.

Uit eigen ervaring weet ik, dat het bewustzijn heel anders wordt in een zeer diepe rust.
Maar ik ga daar geen vlaggetjes opzetten, zolang ik niet weet wat het inhoudt.

(Hoewel die niet met elkaar vergelijkbaar zijn misschien; ik bedoel mystieke en meditatie ((en van buitenaf)))

Ik weet niet precies wat je hiermee bedoelt.
Maar dat ervaringen, door mensen zelf geventileerd, heel erg kunnen verschillen, naast de overeenkomsten, laat mij toch niet met oogkleppen een bepaalde richting opgaan.
Het is duidelijk en ook onderzocht, dat de uitingsvormen en verklaringen die mensen zelf geven alles te maken hebben met cognitie.

Ikzelf noem het graag mystiek, omdat dit een term is, die vaag genoeg is om er meerdere kanten mee op te gaan.
Zowel in het beschrijven van de persoonlijke gevoelens, als in de verklaringen.
Dat het niet alleen maar een religieus gevoel hoeft te zijn is ondertussen genoegzaam bekend.
Ik denk, dat dat één van de redenen is, waarom er haast geen duidelijk omlijnd objectief onderzoek mogelijk is.
Er zijn zo allemachtig veel differentialen.

En kwakzalvers en de echte zweefkezen en nichten, die niet uit eigen ervaring spreken, maar alles overnemen van mensen, die de wereld denken te moeten verrijken met hun vaker vage dan duidelijke ervaringen, maken veel meer kapot met hun absoluut gevonden waarheden, dan dat ze zouden kunnen bijdragen aan meer kennis hierover.

Het lijken vaak stuk voor stuk profeten en roependen in de woestijn met een aantal volgelingen.

Het is dan gemakkelijker om ze allemaal maar opzij te zetten en ook niet meer te luisteren naar wat ze misschien hebben meegemaakt.
Door vaagheden en subjectieve verklaringen moet toch heen te prikken zijn.
En toch nieuwsgierig blijven voor wat er misschien achter kan zitten.

Het is een beetje een lang stuk geworden, maar ik zat weer eens op mijn hobbelpaardje;
dat blijft ook doorgaan.

Caspar schreef:
Zou dit een evolutionair doel zijn? stel dat mystieke gevoelens ontstaan zijn
in een duister verleden, tijdens de ontwikkeling en expansie van het bewustzijn,
en waar we door een evolutionaire ontwikkeling (heel langzaam) vanaf zullen komen.

Zou kunnen.
Dit roept dan direct weer de vraag op, waarom in vroeger tijden deze eigenschappen om je zo te voelen wel van levensbelag zouden moeten zijn en in modernere tijden niet?
En zou men dit gelijk in die eerste periode al religieus hebben uitgelegd?

Ik denk, dat de invullingen en verklaringen die eraan gegeven worden wel zouden kunnen veranderen door de grote cultuuromslag, die we sinds de laatste eeuw aan het meemaken zijn.
En dan vooral de laatste decennia.
Eerdere gedachten van een selecte groep worden nu gemeengoed.

Mariakat schreef:

Dit roept dan direct weer de vraag op, waarom in vroeger tijden deze eigenschappen om
je zo te voelen wel van levensbelang zouden moeten zijn en in modernere tijden niet?

Als ik de evolutiekundigen mag geloven zijn we "van niets tot nu" geëvolueerd; dat wil zeggen
dat in die vroege stadia van ontwikkeling de mens zich tastend een weg heeft moeten zoeken.
En ook dat alle verschijnselen een uitleg kregen die gevoelsmatig bepaald werd.

Eerdere gedachten van een selecte groep worden nu gemeengoed.

Dat is dus wat er in de loop van de tijd gebeurt.

Ik ben het met wat je schrijft over het FT-forum helemaal eens Mariakat. ..

Uit eigen ervaring weet ik, dat het bewustzijn heel anders wordt in een zeer diepe rust.
Maar ik ga daar geen vlaggetjes opzetten, zolang ik niet weet wat het inhoudt.

Knap! Voor mij is het al weer lang geleden dat ik zo iets ervaren heb. Ik heb op de een of andere manier ook niet meer het geduld of de volharding om me in iets als meditatie te oefenen.
En als dat wel zo was, zou ik denk ik net als jij er niet te veel over willen nadenken. Die ervaring de ervaring laten zeg maar ..

Met dat onvergelijkbare bedoel ik ongeveer dat wat jij er over schrijft ..

Nou .. uitgepraat

Dat artikel vind ik wel interessant, maar neem het een en ander voor kennisgeving aan.

Behalve evolutionair en in verband met de dageraad van culturen is het naar mijn idee ook zinnig zulke ervaringen in verband te brengen met psycho-analyse of misschien beter: Ervaringen in de baarmoeder en in de eerste jaren na de geboorte.
Ik ga denk ik proberen daar een stukje over te schrijven als ik wat minder mat ben dan nu ..
In ieder geval bedankt voor je uitgebreide antwoord, van mijn kant zit er nu even niet meer in behalve de vage gedane belofte.

yopi schreef:
Ervaringen in de baarmoeder en in de eerste jaren na de geboorte.
.............
Ik ga denk ik proberen daar een stukje over te schrijven als ik wat minder mat ben dan nu ..
In ieder geval bedankt voor je uitgebreide antwoord, van mijn kant zit er nu even niet meer in behalve de vage gedane belofte.

Interessant.
Ik wacht rustig af.

PS.
Ook over zich mat voelen is hier gelegenheid om van gedachten te wisselen.
Bekend verschijnsel.

Yopi.
Je schreef al een eerste opzet.
Het onderwerp, ook in deze voorlopige vorm, is bijzonder genoeg voor een nieuw onderwerp.
Ik heb het dus afgesplitst.
https://filosofie-kaffee.actieforum.com/t1233-voor-en-na-de-geboorte#5087

Als je een andere titel in gedachte hebt, meld je dat dan even?
Dan verander ik die.

Ik lees hier ergens ( kan het niet meer vinden ) over het doel van de evolutie.

Kan evolutie een doel hebben. ?

Marmot

Marmot schreef :

Kan evolutie een doel hebben. ?

Voor religieuse mensen heeft het leven een doel;
voor atheïsten heeft leven en evolutie geen doel, het is er alleen maar.

Hoe denk jij er over?

Ikzelf denk dat de evolutie geen doel heeft,....het is aan ons doelen te hebben.Wijzelf veranderen immers ook in de loop der jaren,ikzelf denk voel en doe anders dan pakweg 10 jaar geleden, wat opzich ook weer een wetmatigheid is.

Ik zie de evolutie als een proces in reactie op leren en veranderende levensomstandigheden.

Of dat ooit tot een door ons gewenste en geziene perfectie zal leiden ??
Je zou kunnen stellen dat alles is zoals het is, omdat het niet anders kan zijn .... op dit moment..
Ik heb ook begrepen dat de evolutie heel en heel langzaam zich voltrekt.
Piet Vroon schreef er iets over in " De tranen van de krokodil"



marmot

Marmot schreef :

Piet Vroon schreef er iets over in " De tranen van de krokodil"

En die tranen zijn al van 1989; hij schreef ook over hersenprocessen
en zette vraagtekens bij "vrije wil" en het gevariëerd menselijk gedrag.