Serie bekende citaten uit de geschiedenis van de filosofie.

http://www.filosofie.nl/20-beste-ideeen.html

Klik op de naam rechts van de afbeelding.

• alle
  
• filosofen
  
• artikel
  

René Descartes

"Cogito ergo sum." (Ik denk, dus ik ben)  "Besluiteloosheid is de laagste graad van vrijheid."René Descartes is de eerste filosoof van het zeventiende-eeuwse rationalisme, waartoe ook Spinoza en Leibniz behoren. Descartes wordt beschouwd als de...



Scheiding lichaam en geest

Scheiding lichaam en geest René Descartes (1596-1650) Luisteren naar een mooi muziekstuk is meer dan een paar kleuren op een hersenscan. Wat is het idee? Geest en lichaam zijn voor Descartes twee verschillende zaken. De mens is niet zijn...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012

John Stuart Mill

"Individuele vrijheid moet in zoverre zijn grenzen kennen: het individu mag niet tot overlast voor anderen zijn.""Het is beter om een ontevreden Socrates te zijn, dan een tevreden dwaas."John Stuart Mill is een belangrijke filosoof en econoom uit de 19e...



Schadebeginsel

Schadebeginsel John Stuart Mill (1806-1873) Met het schadebeginsel geeft Mill antwoord op de vraag wanneer iemands vrijheid mag worden ingeperkt. Wat is het? Definieert de grenzen van individuele vrijheid. Zo lang een ander er geen schade van...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012

Aristoteles

"De mens is een met rede en spraak begiftigd dier.""Om gelukkig te worden, heeft een mens voortreffelijke vrienden nodig."Aristoteles is, samen met zijn leraar Plato, de belangrijkste filosoof uit de Oudheid. Zijn werk gaat over wiskunde, biologie,...



Gulden Middenweg

Gulden middenweg Aristoteles (384 v.Chr-322 v.Chr.) De deugd is het midden tussen twee extremen, maar Aristoteles pleit niet voor middelmatigheid! Wat is het idee?  Volgens Aristoteles is de deugd het midden tussen twee extremen. Zo houdt moed...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012

Ludwig Wittgenstein

"Waarover je niet kunt spreken, daarover moet je zwijgen.""Alle filosofie is taalkritiek."Ludwig Wittgenstein is een belangrijk filosoof van de twintigste eeuw die veel invloed heeft uitgeoefend op de logica en taalfilosofie. Wittgenstein heeft...



Linguistic turn

Linguistic turn Ludwig Wittgenstein (1889-1951) Een roos heeft voor geliefden een andere betekenis dan voor biologen. Wat is het? Het laat zien hoe onze manier van spreken de werkelijkheid bepaalt. Wat doet het? Maakt ons gevoelig voor de...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012

Isaiah Berlin

"Filosofen zijn volwassenen die volharden in het stellen van kinderachtige vragen.""Het fundamentele gevoel van vrijheid is vrijheid van kettingen, van gevangenschap, van de slavernij door anderen. De rest is slechts een uitbreiding hiervan."Isaiah...



Positieve en negatieve vrijheid

Positieve en negatieve vrijheid Isaiah Berlin (1909-1997) Van positieve vrijheid is volgens Berlin sprake als mensen ‘meester over zichzelf zijn’. Daartegenover plaatst hij de negatieve vrijheidsopvatting: de afwezigheid van dwang door andere...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012 1

Niccolò Machiavelli

"Het geluk is een vrouw. Wil men haar beheersen, dan moet men haar slaan en ranselen."  "Men moet ervan overtuigd zijn dat er maar twee wegen zijn om een strijd te beslechten: de weg van de wettelijke procedure en de weg van het geweld. De eerste weg...



Scheiding politiek en moraal

Scheiding politiek en moraal Niccolò Machiavelli (1469-1527) De grote waarde van Machiavelli is dat hij zich niet richt op de wenselijkheid van mooie vergezichten, maar op de haalbaarheid ervan. Wat is het? Machiavelli waarschuwt voor moralisme...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012

Karl Popper

"Wie niet in staat is zich eenvoudig en duidelijk uit te drukken, moet zijn mond houden en zijn best doen tot hij het duidelijk kan zeggen.""De weerlegging van onze vergissingen is de positieve ervaring die we in de werkelijkheid opdoen."Karl Raimund...



Falsificatie

Falsificatie  Karl Popper (1902-1994) Afwijkende resultaten en tegenvoorbeelden kunnen een theorie vooruit helpen. Wat is het? Een manier om de kwaliteit van theorieën vast te stellen. Popper laat zien dat een goede theorie weerlegd moet...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012

Immanuel Kant

"Verlichting is bevrijding van de onmondigheid die je aan jezelf te wijten hebt.""Wat kan ik weten? Wat moet ik doen? Waar mag ik op hopen?"Immanuel Kant is een belangrijke filosoof van de achttiende-eeuwse Verlichting. Zijn definitie daarvan is klassiek...



Categorische imperatief

Categorische imperatief Immanuel Kant (1724-1804) De morele wet van Kant helpt bij het formuleren van een publieke moraal. Wat is het idee? Ons gedrag moeten we volgens Kant ten overstaan van iedereen kunnen verantwoorden.  Daarom is...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012

Willem van Ockham

Ockham is vooral bekend vanwege het scheermes van Ockham. Volgens deze stelling mogen er aan wetenschappelijke theorieën geen aannames worden toegevoegd die niet strikt noodzakelijk zijn. Door dit principe toe te passen kan men de zin van de onzin...



Het scheermes van Ockham

Het scheermes van Ockham Willem Ockham (1288 - 1347) Het scheermes van Ockham zegt niet dat we nooit op zoek mogen naar complexe verklaringen, tenzij we daartoe genoodzaakt zijn. Wat is het? ‘Het scheermes’ stelt dat bij wetenschappelijke...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012

Friedrich Nietzsche

"God is dood! God blijft dood! En wij hebben hem gedood! Waar vinden wij troost, wij moordenaars aller moordenaars?""Alles wat mij niet doodt, maakt mij sterker."Friedrich Nietzsche is een invloedrijke filosoof van de moderne tijd. De...



God is dood

God is dood Friedrich Nietzsche (1844-1900) De dood van God betekent niet meer dan de ervaring dat het christelijk geloof ongeloofwaardig geworden is. Wat is het? Nietzsche beschrijft hoe het christendom zijn betekenis heeft verloren. Er is geen...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012

Adam Smith

"De echte tragedie van de armen is de armoede van hun aspiraties.""De mens is een dier dat overeenkomsten sluit: geen enkel ander dier doet dit - geen hond wisselt botten uit met een ander."Adam Smith (1723-1790) is één van de belangrijkste figuren uit...



Onzichtbare hand

Onzichtbare hand Adam Smith (1723-1790) Onbedoeld stelt zich een optimale sociaal-economische ordening in. Wat is het? Het najagen van eigenbelang brengt onbedoeld veel goeds voort. Wat doet het? Eigenbelang – het principe van de vrije...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012

Hannah Arendt

"Het is een treurige waarheid dat het meeste kwaad wordt gedaan door mensen die niet kiezen tussen goed of kwaad.""De meest radicale revolutionair zal na de dag van de revolutie conservatief worden."Hannah Arendt is een belangrijke politiek filosoof van...



Banaliteit van het kwaad

Banaliteit van het kwaad Hannah Arendt (1906-1975) Veel kwaad is nauwelijks te herleiden tot dieperliggende drijfveren, zoals haat. Wat is het? Voor het kwaad zijn geen dieperliggende drijfveren als haat nodig. Gedachteloosheid volstaat. Wat...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012

Jeremy Bentham

"De natuur heeft de mensheid onder het regime van twee soevereine meesters geplaatst: pijn en plezier. Zij alleen behoren ons de weg te wijzen en zij alleen mogen bepalen wat we moeten doen."  "Het grootste geluk voor het grootste aantal mensen is de...



Utilisme

Utilisme Jeremy Bentham (1748-1832 ) Een morele handeling moet zo veel mogelijk geluk voor zo veel mogelijk mensen opleveren. Wat is het? Een morele maatstaf die voor iedereen geldt, ongeacht afkomst. Goede handelingen brengen maximaal genot voort...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012

John Locke

"Niemands kennis kan voorbij de ervaring.""Bestuur heeft geen ander doel dan het beschermen van eigendommen."John Locke is een belangrijke filosoof van de Verlichting en wordt beschouwd als vader van het liberalisme. Samen met George Berkeley en David...



Scheiding tussen Kerk en Staat

Scheiding tussen kerk en staat John Locke (1632-1704) De staat mag zich in beginsel niet bemoeien met de kerk en omgekeerd. Wat is het idee? Locke formuleert een richtsnoer voor de multireligieuze samenleving. De staat mag zich in beginsel niet...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012

John Rawls

"De beginselen van rechtvaardigheid worden gekozen achter een sluier van onwetendheid.""Intuïtionisme is niet constructief, perfectionisme is onaanvaardbaar."De Amerikaanse filosoof John Rawls (1921 – 2002) staat vooral bekend om zijn ethische en...



Sluier van onwetendheid

Sluier van onwetendheid John Rawls (1921-2002) Hoe kunnen we tot een rechtvaardige verdeling van middelen komen? Wat is het? Een middel om tot een rechtvaardige verdeling van middelen en kansen te komen. Wat doet het? Gedachte-experiment:...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012

Jürgen Habermas

"Niet de status van de spreker, maar de kracht van het argument moet het uitgangspunt vormen van besluitvorming.""In een Diskurs of ‘machtsvrije dialoog’ heeft iedere deelnemer recht van spreken." Nederland is een representatieve democratie: het...



Machtsvrije samenleving

Machtsvrije samenleving Jürgen Habermas (1929) Om rechtvaardigheid te waarborgen, moeten we streven naar een machtsvrije dialoog. Wat is het? Stelt de voorwaarden vast van een dialoog waarin het argument geldt, en niet macht. Wat doet...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012

Slavoj Žižek

"We werken niet langer met directe, maar met indirecte autoriteit die gevangen is in ironie en grappen.""Mijn specialiteit is een idioot zijn, maar mijn grappen moeten wel serieus worden genomen. De ultieme ironie is niet afstand nemen van, maar juist...



Interpassiviteit

Interpassiviteit Slavoj Žižek (1949) Wanneer we onze autonomie geheel in handen van derden leggen, verliezen we onze vrijheid. Wat is het? Beschrijft hoe wij morele verantwoordelijkheid uitbesteden aan een autoriteit of mechanisme. Wat doet...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012

Thomas Hobbes

"In de tijd dat de mensen nog geen overkoepelende macht kenden waar ze naar opzagen, verkeerden ze in de situatie die wij kennen als oorlog; en wel een oorlog van allen tegen allen."  "Elke mens noemt dat wat hem lekker en heerlijk schijnt 'goed' en...



Sociaal contract

Sociaal contract Thomas Hobbes (1588-1679) Hoe is het te legitimeren dat een staat gezag over ons uitoefent? Wat is het? Onderling spreken we af dat het in ieders belang is om een deel van onze macht over te dragen aan een centrale...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012

Jean Baudrillard

“We live in a world where there is more and more information, and less and less meaning.”De Franse socioloog Jean Baudrillard staat bekend om zijn kritiek op de consumptiemaatschappij. Volgens de postmoderne filosoof ontleent de mens zijn identiteit...



Hyperrealiteit

Hyperrealiteit Jean Baudrillard (1929-2007) We denken dat we eigenaar van zijn van de mediale wereld, maar dit is onterecht. Wat is het? De media voeren niet slechts de werkelijkheid op in hun berichtgeving, maar ‘maken’ de realiteit. Vandaar:...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012

Charles de Montesquieu

"De meeste mensen zijn meer tot grote daden in staat dan tot goede.""In geen koninkrijk hebben zoveel burgeroorlogen gewoed als in dat van Christus."De Franse filosoof Charles de Montesquieu (1689 – 1755) wordt beschouwd een belangrijke...



Trias politica

Trias politica Montesquieu (1669-1755) Een pleidooi voor de scheiding van de machten over verschillende groepen en personen. Wat is het? Zorg voor een scheiding tussen de regering, het parlement en de rechters. Minstens zo belangrijk is een zeker...

Sebastien Valkenberg | 10-07-2012




http://www.filosofie.nl/20-beste-ideeen.html