Index
In eerste instantie lijkt het eenvouding je ervaring onder woorden te brengen. Je vertelt "gewoon" wat je ervaren hebt. Maar het is niet altijd eenvoudig je ervaring aan een ander over te dragen. Als jij b.v. suiker hebt geproefd en aan mij - die nog nooit suiker heeft geproefd - die smaakervaring probeert mij duidelijk te maken, sta je voor grote problemen.
Symboolsystemen waarin mystici hun ervaring uitdrukken variëren eindeloos omdat de temperamenten van de individuele zielen die de ervaring ondergaan eindeloos variëren. Toch laat de meerderheid van deze schema's zich onderbrengen in drie hoofdklassen.
Mystici die de emanatie-theorie aanhangen gebruiken beelden als reis en pelgrim. Zij reizen weg uit de zintuigelijke wereld, i.p.v. dat die omgezet wordt in een andere vorm. De reis kan gaan ofwel naar een verborgen Schat, ofwel naar een reeds bekend doel. De reis is in eerste instantie een reis naar God (het eindpunt daarvan is het toppunt van Illuminatie), maar vervolgens een eindeloze reis in God (de zogenaamde Weg van Vereniging). Drijvende kracht tijdens de reis is de wederzijdse aantrekkingskracht tussen de vonk in de ziel en de Bron daarvan. Het Goddelijk leven buiten de ziel trekt a.h.w. het Goddelijk leven in de ziel aan, en wanneer de Godheid eenmaal het initiatief heeft genomen op deze wijze is er voor de ziel geen ontsnappen meer aan.
Mystici voor wie de mystieke ervaring vooral een intieme, liefhebbende en persoonlijke omgang met het Goddelijke is, gebruiken overwegend beelden die gebaseerd zijn op aardse passies, zoals bijv. huwelijk en (ge)liefde. De roep van de Godheid aan het begin, de overgave van de ziel en de uiteindelijke omarming in liefde zijn krachtige beelden om de mystieke ervaring weer te geven. Deze mystici gebruiken vaak intens erotisch klinkende beelden, maar deze hebben niets meer met aardse erotiek te maken, omdat zij in dienst van de mystiek getransformeerd zijn tot een puur spirituele betekenis. In de Middeleeuwen maakten de inhouden van de huwelijksband - plicht, trouw, onverbrekelijkheid, liefdevolle gehoorzaamheid - daarvan een zeer geschikt beeld voor spirituele staten in de mystiek, waarin nederigheid, intimiteit en liefde immers een centrale rol speelden. Op één na eindigen alle vormen van huwelijksmystiek met de mystieke extase in het mystieke huwelijk met God, waarin de ziel in God omgevormd is. De uitzondering is te vinden bij Richard van St. Victor, in zijn in vier stadia verdeelde "steile ladder van liefde". Het laatste stadium daarvan is nl. vruchtbare liefde, waarin de ziel na de vereniging terugkeert naar de nederigheid van het dagelijkse leven en daarin een "moeder" wordt van nieuw spiritueel leven voor anderen. Dit is zo omdat het geestelijk huwelijk geen doel op zichzelf is, maar slechts een middel.
Mystici die de immanentie-theorie aanhangen zullen vooral beelden i.v.m. innerlijke verandering gebruiken: bijv. groei en regeneratie. Hierin is een belangrijke rol weggelegd voor het bewustzijn van de eigen imperfectie t.o.v. de onuitsprekelijke perfectie van het Absolute. Hierdoor ervaart de mysticus zich als "niet-reëel" t.o.v. de Realiteit achter de werkelijkheid en voelt hij zich gedreven te werken aan zichzelf. Hij snakt naar innerlijke puurheid en perfectie, en is daarom vooral asceet en uiteindelijk heilige.
Om op de suiker van het begin terug te komen. uiteindelijk zal er niks anders opzitten - als je wilt weten hoe suiker smaakt - zelf een hap suiker te nemen!
Symboolsystemen waarin mystici hun ervaring uitdrukken variëren eindeloos omdat de temperamenten van de individuele zielen die de ervaring ondergaan eindeloos variëren. Toch laat de meerderheid van deze schema's zich onderbrengen in drie hoofdklassen.
Mystici die de emanatie-theorie aanhangen gebruiken beelden als reis en pelgrim. Zij reizen weg uit de zintuigelijke wereld, i.p.v. dat die omgezet wordt in een andere vorm. De reis kan gaan ofwel naar een verborgen Schat, ofwel naar een reeds bekend doel. De reis is in eerste instantie een reis naar God (het eindpunt daarvan is het toppunt van Illuminatie), maar vervolgens een eindeloze reis in God (de zogenaamde Weg van Vereniging). Drijvende kracht tijdens de reis is de wederzijdse aantrekkingskracht tussen de vonk in de ziel en de Bron daarvan. Het Goddelijk leven buiten de ziel trekt a.h.w. het Goddelijk leven in de ziel aan, en wanneer de Godheid eenmaal het initiatief heeft genomen op deze wijze is er voor de ziel geen ontsnappen meer aan.
Mystici voor wie de mystieke ervaring vooral een intieme, liefhebbende en persoonlijke omgang met het Goddelijke is, gebruiken overwegend beelden die gebaseerd zijn op aardse passies, zoals bijv. huwelijk en (ge)liefde. De roep van de Godheid aan het begin, de overgave van de ziel en de uiteindelijke omarming in liefde zijn krachtige beelden om de mystieke ervaring weer te geven. Deze mystici gebruiken vaak intens erotisch klinkende beelden, maar deze hebben niets meer met aardse erotiek te maken, omdat zij in dienst van de mystiek getransformeerd zijn tot een puur spirituele betekenis. In de Middeleeuwen maakten de inhouden van de huwelijksband - plicht, trouw, onverbrekelijkheid, liefdevolle gehoorzaamheid - daarvan een zeer geschikt beeld voor spirituele staten in de mystiek, waarin nederigheid, intimiteit en liefde immers een centrale rol speelden. Op één na eindigen alle vormen van huwelijksmystiek met de mystieke extase in het mystieke huwelijk met God, waarin de ziel in God omgevormd is. De uitzondering is te vinden bij Richard van St. Victor, in zijn in vier stadia verdeelde "steile ladder van liefde". Het laatste stadium daarvan is nl. vruchtbare liefde, waarin de ziel na de vereniging terugkeert naar de nederigheid van het dagelijkse leven en daarin een "moeder" wordt van nieuw spiritueel leven voor anderen. Dit is zo omdat het geestelijk huwelijk geen doel op zichzelf is, maar slechts een middel.
Mystici die de immanentie-theorie aanhangen zullen vooral beelden i.v.m. innerlijke verandering gebruiken: bijv. groei en regeneratie. Hierin is een belangrijke rol weggelegd voor het bewustzijn van de eigen imperfectie t.o.v. de onuitsprekelijke perfectie van het Absolute. Hierdoor ervaart de mysticus zich als "niet-reëel" t.o.v. de Realiteit achter de werkelijkheid en voelt hij zich gedreven te werken aan zichzelf. Hij snakt naar innerlijke puurheid en perfectie, en is daarom vooral asceet en uiteindelijk heilige.
Om op de suiker van het begin terug te komen. uiteindelijk zal er niks anders opzitten - als je wilt weten hoe suiker smaakt - zelf een hap suiker te nemen!
