Hannah Arendt

Durf te Denken - HANNAH ARENDT

presentatie: Farid Tabarki
animaties: Sverre Fredriksen & Leander Huizinga
sound design and music: Bailey Math & Michael Resnick
research: Josephine Krikke, Anne-Greet van Rootselaer, Esther Wit
montage: Jan Willem Looze
samenstelling en studio-regie: Eveline van Dijck

https://www.youtube.com/watch?v=KF8viSnYYtU&feature=player_detailpage

…………………………………………………………………………………………………………………………….

HANNAH ARENDT (1906 - 1975)

Op verschillende manieren wordt Hannah Arendt geconfronteerd met het nazisme. Als joodse en lid van een zionistische beweging
moet ze in 1933 vluchten uit Duitsland. Ze gaat naar Parijs, en later naar New York. Bovendien blijkt haar vroegere minnaar
en docent Martin Heidegger zeer gecharmeerd van Hitler. Hij treedt toe tot de NSDAP.

Arendt heeft uitvoerig geschreven over terreur en totalitarisme, zoals het monumentale 'Origins of totalitarianism'. Ze heeft
daarbij ook een scherp oog voor de dagelijkse praktijk. Hoe kan iemand tijdens het middageten vol overgave luisteren naar Mozart,
en vervolgens een decreet tekenen voor het transport van duizend joden naar Theresienstadt?

Banaliteit van het kwaad
In de jaren zestig schrijft ze voor het tijdschrift The New Yorker over het proces tegen Adolf Eichmann in Jeruzalem.
Ze concludeert dat hij geen monster is, maar slechts een ambtenaar die gedachteloos uitvoerde wat hem wordt opgedragen.
Haar betiteling -- 'de banaliteit van het kwaad' -- komt haar op veel kritiek te staan. Dat dit monster in werkelijkheid
niets meer dan een fantasieloze bureaucraat zou zijn, schiet vooral bij joodse intellectuelen in het verkeerde keelgat.

Geconfronteerd met de terreur van nazisme en communisme luidt de belangrijkste vraag van Arendt: wat is de zin van politiek?
Haar antwoord is op het eerste gezicht raadselachtig. Politiek gaat om wat zij 'wereld' noemt. Met wereld doelt zij op de ruimte
tussen mensen, een ruimte die het mogelijk maakt dat individuen elkaar ontmoeten en in gesprek gaan.

Vluchtelingen
In deze aflevering van 'Durf te Denken' is te gast: filosoof Nanda Oudejans. Zij gaat in gesprek met het publiek en vertelt, als kenner
van Hannah Arendt, over link tussen Arendts opvattingen en de status van vluchtelingen anno nu. Oudejans promoveerde in
september 2011 op haar analyse van het vluchtelingenverdrag dat zestig jaar geleden tot stand kwam.
Ook wordt archiefmateriaal vertoond, waaronder een fragment uit een beroemd interview uit 1964 van Günter Gaus met Arendt.

Durf te denken, zie www.durftedenken.nl, is een 12-delige reeks televisieprogramma's over denkers die belangrijk zijn
voor het humanisme in relatie tot het actuele maatschappelijke debat. Wat is vandaag de waarde en relevantie van deze denkers?
Hoe zijn hun ideeën praktisch te benutten? Hoe vind je hun gedachtegoed terug, om je heen, op straat? Kunnen ze helpen bij
alledaagse levensvragen? Aan bod komt een selectie van denkers uit de Humanistische Canon - van ver voor Christus tot en met
filosofen uit de twintigste eeuw. Zie:           www.humanistischecanon.nl

https://www.youtube.com/watch?v=KF8viSnYYtU&feature=player_detailpage

The Banality of Systemic Evil

By PETER LUDLOW  ---  The Stone --- September 15, 2013, 5:00 pm
…………………………………..
…………………………………..
In “Eichmann in Jerusalem,” one of the most poignant and important works of 20th-century philosophy, Hannah Arendt made
an observation about what she called “the banality of evil.” One interpretation of this holds that is was not an observation about what a regular
guy Adolph Eichmann seemed to be, but rather a statement about what happens when people play their “proper” roles within a system, following
proscribed conduct with respect to that system, while remaining blind to the moral consequences of what the system was doing — or at least
compartmentalizing and ignoring those consequences.

A good illustration of this phenomenon appears in “Moral Mazes,” a book by the sociologist Robert Jackall that explored the ethics of decision making
within several corporate bureaucracies. In it, Jackall made several observations that dovetailed with those of Arendt. The mid-level managers that he
spoke with were not “evil” people in their everyday lives, but in the context of their jobs, they had a separate moral code altogether, what Jackall calls
the “fundamental rules of corporate life”:
(1) You never go around your boss.
(2) You tell your boss what he wants to hear, even when your boss claims that he wants dissenting views.
(3) If your boss wants something dropped, you drop it.
(4) You are sensitive to your boss’s wishes so that you anticipate what he wants; you don’t force him, in other words, to act as a boss.
(5) Your job is not to report something that your boss does not want reported, but rather to cover it up. You do your job and you keep your mouth shut.

In "Eichmann in Jeruzalem," een van de meest aangrijpende en belangrijke werken van de 20ste-eeuwse filosofie,
maakte Hannah Arendt een opmerking over wat zij noemde "de banaliteit van het kwaad." Een interpretatie hiervan
houdt in dat het geen observatie was van wat een gewone jongen als Adolph Eichmann leek te zijn, maar eerder een
verklaring over wat er gebeurt wanneer mensen hun "juiste" rollen spelen binnen een systeem, een voorgeschreven
gedrag volgend binnen dat systeem, terwijl zij blind blijven voor de morele gevolgen van wat het systeem aan het
doen was --- of op zijn minst medewerking en het negeren van deze gevolgen.

Een goede illustratie van dit fenomeen wordt weergegeven in "Morele doolhoven," een boek door de socioloog Robert Jackall
die de ethiek van besluitvorming binnen verschillende ondernemings bureaucratieën onderzocht. Daarin deed Jackall
verschillende waarnemingen die sterk overeenkomen met die die door Arendt gedaan zijn. De mid-level managers die hij
sprak met waren geen "kwade" mensen in hun dagelijks leven, maar in het kader van hun werk, hadden ze een aparte
morele code over het geheel genomen, wat Jackall noemt de "fundamentele regels van het bedrijfsleven":
(1) Passeer nooit je baas.
(2) Je vertelt je baas wat hij wil horen, zelfs als je baas beweert dat hij  afwijkende meningen wil horen.
(3) Als je baas wil dat er iets genegeerd wordt, negeer het.
(4) U bent gevoelig voor je baas z’n wensen zodat u anticipeert op wat hij wil; u dwingt hem niet,
 met andere woorden, niet optreden als een baas.
(5) Uw werk is niet te verslag te doen van iets dat je baas niet vermeld wil hebben, maar eerder het te camoufleren.
Doe je werk en houd je mond.
…………………………………………….
…………………………………………….

Just as Hannah Arendt saw that the combined action of loyal managers can give rise to unspeakable systemic evil, so too generation W has
seen that complicity within the surveillance state can give rise to evil as well — not the horrific evil that Eichmann’s bureaucratic efficiency brought us,
but still an Orwellian future that must be avoided at all costs.

Net zoals Hannah Arendt zag dat de gezamenlijke actie van trouwe managers aanleiding tot onuitsprekelijk
systematisch kwaad kan leiden, zo heeft ook generatie W gezien dat medeplichtigheid binnen de controlestaat
eveneens aanleiding tot kwaad kan geven  — niet het gruwelijke kwaad dat Eichmann’s bureaucratische
efficiëntie ons bracht,  maar nog steeds een Orwelliaanse toekomst die tot elke prijs moet worden vermeden.
…………………………………………………………………………………………………………………………………

http://opinionator.blogs.nytimes.com/2013/09/15/the-banality-of-systemic-evil/?_r=1&

Prachtig geactualiseerd!

Die Banalität des Guten: Lektionen der Wirtschaftsethik

Ingo Pies  ---  Halle 2010

Diskussionspapier Nr. 2010-3 des Lehrstuhls für Wirtschaftsethik
an der Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg.

Kurzfassung:
Dieser Artikel entwickelt seine Argumentation in drei Schritten:
Im ersten Schritt wird Hannah Arendts These von der Banalität des Bösen und ihre hiermit
korrespondierende These von der Radikalität des Guten rekonstruiert.
Der zweite Schritt erläutert die wirtschaftsethische These von der Banalität des Guten und die
hiermit korrespondierende These von der Banalität des Schlechten.
Der dritte Schritt vergleicht Hannah Arendts Theorieentwurf mit dem hier zugrunde gelegten
ordonomischen Theorieentwurf für die Wirtschaftsethik. Zur Illustration der Vergleichspunkte
werden Bezüge zur internationalen Wirtschafts- und Finanzkrise hergestellt.

undsoweiter, undsoweiter ........................

http://wcms.uzi.uni-halle.de/download.php?down=15528&elem=2313486
..........................................................................................................................

Een poging om de gedachtengang van Hanna Arendt te volgen en begrijpelijk te maken.
Het is interessant maar wel een hersenbreker. Ik moet er nog op studeren.

Die Banalität des Guten  

Die Geschichte des Hochstaplers Giorgio Perlasca, der 5200 Juden das Leben rettet.        
Deaglio, Enrico --- Eichborn Verlag, Frankfurt/M. 1994. 203 Seiten.


http://freiburger-rundbrief.de/de/?item=402


Giorgio Perlasca über seine Tätigkeit:

"Ich konnte den Anblick von Menschen, die fortgetrieben wurden wie Tiere, einfach nicht ertragen.
Ich konnte es nicht ertragen, zusehen zu müssen, wie Kinder umgebracht wurden. Ich glaube, das
war der Grund, denn ein Held war ich wirklich nicht. Im Grunde genommen bot sich mir eine
Chance, und ich habe sie genutzt. Bei uns gibt es ein Sprichwort: Gelegenheit macht Diebe. Naja,
und aus mir hat sie eben etwas anderes gemacht.

Auf einmal war ich Diplomat und für viele Menschen verantwortlich. Was meinen Sie, was ich hätte
tun sollen? Daß ich nur ein falscher Diplomat war, war bestimmt von Vorteil, denn ich konnte Dinge
tun, die ein echter Diplomat nicht getan hätte. Diplomaten sind ja eigenartige Leute. Es ist nicht so,
daß sie wirklich die Freiheit hätten zu tun, was sie wollen. Da ist die Etikette, da sind Formalitäten
und Hierarchien, die berücksichtigt werden wollen, da ist die eigene Karriere. Viele Ecken und
Kanten, die mich alle nicht störten."

"Das Dokument (Note der Neutralen vom 17.11.) war äußerst wichtig. Aber damals war ich
verblüfft, wie Diplomaten arbeiten. Zum Beispiel waren sie völlig unfähig, ihren Lebensstil zu
ändern. Nur höchst selten traf ich einen von ihnen vor elf Uhr morgens an. Es war schwierig, sie
dazu zu bringen, ein an Zeremonien, offizielle Zusammenkünfte, Salons und Empfänge gewohntes
Leben aufzugeben, keiner von ihnen suchte jemals die Schutzhäuser auf, über deren Türen die
Fahnen ihrer Länder wehten, obgleich ihre Anwesenheit eine sehr große Hilfe gewesen wäre.

Nur Wallenberg, aber der war kein Diplomat, hatte als einziger sofort begriffen, daß nicht die
Papiere das Wichtigste waren, sondern Taten. Was ihn von den anderen unterschied, war, glaube
ich, sein Sinn für Menschlichkeit und seine Treue zur Ehre seines Landes, was die anderen, ehrlich
gesagt, nicht hatten, Er kam mit einer Mission, ja, er betrachtete seine Arbeit eben als eine Mission."