Hannah Arendt : Vita Activa

Ik las bij Hannah Arendt's 'Vita Activa' in mijn eigen woorden:

Alles in de natuur en in de godenwereld die de grieken omringde was onsterfelijk.
In de natuur: Er was wel geboorte en dood aanwezig was maar dat betrof slechts de exemplaren van een soort. De soorten zelf leken onsterfelijk in de cyclische herhaling van de seizoenen en geboortes en dood.
Alleen de mensen waren sterfelijk, omdat ze een eenmalig eigen leven leidden samen met andere eenmalige levens. Deze pluraliteit - zoals Arendt dat noemt - van altijd andere mensen maakte het mogelijk dat er een typisch menselijke aktiviteit bestond die door individuele betrokkenheid op anderen plaatsvond, nl.: handelen.
Deze aktiviteit, ook politiek te noemen, kan alleen plaats vinden tussen individuele mensen in de polis en bestaat naast de aktiviteit 'arbeiden' voor de instandhouding van het fysieke bestaan en 'werken' die het maken en scheppen van menselijke artefacten betreft.
Handelen is de enige uit het unieke zijn voortkomende aktiviteit.
Zelfs het gebruik van het verstand, van de rede en de contemplatie is dat niet.
....................................

Voortbordurend op Hannah Arendt's 'Vita Activa' (oorspr.: 'The Human Condition') ivm 'tijd':


De menselijke conditie bepaald de typisch menselijke aktiviteiten die mogelijk zijn:

- Arbeiden doordat we biologische wezens zijn onder de andere biologische wezens in de natuur.
(Hannah Arendt: "arbeiden is het leven zelf")

- Werken doordat we ingebed zijn in een cultuur van door mensen gemaakte dingen.

- Handelen doordat we samen met andere mensen leven, die allemaal hun eigen nieuwe manier hebben om met elkaar om te gaan en te leven in deze pluraliteit: politiek.
Spreken is ook handelen. Dit omvat meer dan een tekentaal die voldoende zou zijn voor communicatie bij arbeiden en werken.

- Denken omdat we een verstandelijk en redelijk vermogen hebben.

Als we niet bezig zijn met deze vier aktiviteiten, de aktiviteit van niet aktiviteit (het vereist nl. enige inspanning om dit voor elkaar te krijgen) kan zijn:

- Verveling

- Vita contemplativa: de ervaring van de eeuwigheid.


Met welke vormen van tijd corresponderen deze aktiviteiten?

* Arbeid met de cyclische tijd (praktisch gezien binnen ons korte leven): dagritmes, seizoenen, generaties.
Euwigdurende cycli. Deel hebben aan de onsterfelijkheid van de soort.

* Werken met duur. Duurzaamheid, bestendigheid, ingebed zijn.

* Denken met virtuele buitentijdelijkheid. Stilstaande tijd. Binnen die stilstand ook de idee van klokketijd.

* Verveling met eeuwigdurende alledaagse tijd. Het niet kunnen ontsnappen aan tijd. Niet sterfelijk, niet geboorteljk: zombieachtig levend dood.

* Contemplatie met eeuwigheid. En wel de ervaring er van vanuit de sterfelijkheid.


En handelen?

Handelen met de tijd als nataliteit of geboortelijkheid. Momenten van nieuwe beginnen of beginnetjes.
Het moment van hier en nu dat toekomst schept en herinnering mogelijk maakt. En met dat laatste tevens geschiedenis.
Het besef van voorbijgaan of sterfelijkheid roept die neiging tot handeling op. Van hele kleine dingen tot een streven naar aardse onsterfelijkheid boven het biologische en cultureel aanwezige uit. En ook boven denken en contemplatie uit omdat ze schept. In de gemeenschap: de pluraliteit van mensen-meervoud in plaats van 'de Mens' als totaal of soort.

Hannah Arendt spreekt hier ook over 'zelfonthulling'.
Als beeld voor het zelf dat zich onthult gebruikt ze hiervoor de griekse Daimon, die gedurende het hele enkele leven over de schouder van een mens meekijkt. Maar die niet zichtbaar is voor die mens zelf, maar alleen voor anderen in zoverre die zichzelf onthult.

In werkekijkheid lopen alle vormen van aktiviteiten door elkaar heen en hebben met elkaar te maken.
Maar ik vind dat Hannah Arendt ze wel mooi 'op begrip' brengt ...

Van Hannah Arendt heb ik niets gelezen; wel enkele commentaren op haar ideeën en op haar boeken. Wat ik er
van begrijp is dat ze "handelen" als hoogste menselijke activiteit beschouwt. En dat handelen te zien als politiek
bedrijven los van sociale situaties; ik versta dat zó dat zij alleen geïnteresseerd was in machtspolitiek.

Een ijzige intellectueel --- Hannah Arendt
De Goene Amsterdammer --- Rob Hartmans --- 15-3-2000

http://www.groene.nl/2000/11/een-ijzige-intellectueel

Hannah Arendt, Politiek in donkere tijden. Essays over vrijheid en vriendschap.


Volgens Arendt zijn er drie fundamentele menselijke activiteiten: arbeiden, werken en handelen. Van deze drie staat arbeid het laagst in aanzien, omdat dit alleen gericht is op productie en consumptie en de mens zich hierin niet onderscheidt van het dier. De arbeidende mens behoort dus nog tot de natuur. De werkende mens staat tegenover de natuur, aangezien hij de natuur gebruikt om iets nieuws te scheppen. De natuur wordt getransformeerd tot duurzame gebruiksvoorwerpen, gebouwen of kunst. In tegenstelling tot arbeid is werken een creatief proces.

Bovenaan in de hiërarchie van menselijke activiteit staat het handelen. Pas in het handelen onderscheidt de mens zich van anderen, kan hij laten zien dat hij uniek is. Terwijl de arbeidende mens een slaaf van de natuur is en de werkende mens in eenzaamheid iets creëert, is de handelende mens vrij en staat hij in contact met de anderen. Het handelen vindt immers plaats in de publieke ruimte, waar mensen elkaar ontmoeten en elkaar vormen. Omdat iedereen daar komt met zijn eigen unieke karakter en moet handelen in wisselwerking met de anderen, is het resultaat van handelen nooit voorspelbaar. Je kunt het publieke domein wel betreden met een vooropgezet plan, maar in hoeverre daar iets van terechtkomt hangt af van de tegenstand of bijval die je ontmoet.
............
....................
Volgens Arendt, die waterdichte schotten creëerde tussen de door haar zelf bedachte categorieën, hoorden zaken als armoede, ongelijkheid en discriminatie thuis in het sociale domein. Het waren technische of administratieve problemen die dus ook een navenante oplossing behoefden. Het waren geen kwesties waarover de politiek zich diende uit te spreken.
..................
.......................
Hannah Arendt staat duidelijk in de republikeinse traditie van Sokrates, Machiavelli, Hobbes, Spinoza, Locke, Montesquieu, Burke en Tocqueville, waarin de juiste vorm van regeren belangrijker wordt geacht dan de vraag welke sociale orde het meest wenselijk is.
........................
.............................
En toch valt het toe te juichen dat het oeuvre van Arendt in toenemende mate wordt bestudeerd, omdat zij een zeldzame verschijning was. Maarten van Rossem — die voor hij werd ontdekt als tv-orakel en columnist twee zeer interessante boeken en tal van artikelen had geschreven — formuleerde het ooit als volgt: ‘De meeste mensen kunnen niet denken. De weinigen die het wel kunnen, blijven meestal steken in het overdenken van wat anderen bedacht hebben. Ze bedenken nooit wat zelf. Als ze zelf al eens wat bedenken, hebben ze de neiging te schrikken van wat het eigen gezonde verstand hen ingefluisterd heeft.
------------------------------------------------------------------------
Het lege denken
De Groene Amsterdammer --- Rob Hartmans --- 31-05-2003

Heideggers kinderen: Hannah Arendt, Karl Löwith, Hans Jonas en Herbert Marcuse.
Dat Heidegger in 1933 openlijk zijn liefde voor het nationaal-socialisme beleed, was voor
zijn oud-studenten, onder wie Hannah Arendt, een enorme schok. Toch keerden niet allen zich ondubbelzinnig tegen hem.

http://www.groene.nl/2003/22/het-lege-denken
------------------------------------------------------------------------
De vergeten Hannah Arendt ... Arendt over het zionisme
De Groene Amsterdammer -- Francine Wildenborg -- 13-10-2006

Op 14 oktober 1906 werd Hannah Arendt geboren. Bij haar honderdste geboortedag is haar werk nog steeds belangrijk voor filosofen, politicologen en historici. Maar haar geschriften over het zionisme worden meestal over het hoofd gezien. Waarom?

http://www.groene.nl/2006/41/de-vergeten-arendt
................................................................................................................................

Van Hannah Arendt heb ik niets gelezen; wel enkele commentaren op haar ideeën en op haar boeken. Wat ik er
van begrijp is dat ze "handelen" als hoogste menselijke activiteit beschouwt. En dat handelen te zien als politiek
bedrijven los van sociale situaties; ik versta dat zó dat zij alleen geïnteresseerd was in machtspolitiek

Dat is wel erg kort door de bocht ..
Haar voor-beeld van politiek handelen is de oude griekse polis en de daarbij behorende democratie.
Ik denk dat ze er vooral op uit is de domeinen van de verschillende soorten aktiviteit die ze onderscheid gescheiden te houden.
Als bijvoorbeeld op het nivo van een parlement de ekonomie (het domein van arbeid) de vrije uitwisseling van gedachtes en mogelijke sturing gaat overheersen ontstaat een maatschappij van arbeiders en een staat/burocratie die de macht uitoefent.
Zo ook leidt marxisme tot een totalitaire staat.
Hier laat ik het even bij om eerst te zien of je zin hebt in een gesprek over haar ideeen of in het algemeen over dit onderwerp.

(Op het freethinkers forum kreeg ik als enige reactie: "Hahahahahahaha wat een onzin. Nog nooit zo'n hoop onzin bij elkaar gezien zeg.")

Yopi schreef :

........... zin hebt in een gesprek over haar ideeen of in het algemeen over dit onderwerp...........

Nee, daar heb ik niet bijster veel zin in. Arendt maakt een, willekeurige, driedeling in de menselijke activiteiten:
arbeiden, werken en handelen. Bovenaan in de hiërarchie van menselijke activiteit staat het handelen. Pas in het
handelen onderscheidt de mens zich van anderen, kan hij laten zien dat hij uniek is.

Onderstaand stukje geeft wel aan hoe haar prioriteiten lagen.(dit is dan wat zij onder handelen verstond)

Over Hannah Arendt :

http://home.student.utwente.nl/j.w.dijkshoorn/grotefilosofen/arendt/index.html

Uit deze verhandeling :

De concrete aanleiding voor Hannah Arendt om de pen ter hand te nemen was, zoals reeds gezegd, gelegen in het feit dat in Little Rock in Arkansas de strijd voor gelijkberechtiging van negers in de Verenigde Staten ontbrandde. Om zwarte kinderen de toegang tot de school van blanke kinderen mogelijk te maken greep Eisenhower, de president van de Verenigde Staten, met federale troepen in teneinde de segregatie op scholen een halt toe te roepen en de integratie af te dwingen. Deze militaire interventie keurde zij af, waarmee zij de ontstemming oogstte van hen die kozen voor de onderliggende partij. Als gewoonlijk kruidde zij haar visie met opmerkingen waarmee zij bepaald niet dong naar de instemming van hen die een andere visie huldigden. Ragfijn wist zij de plek te vinden waar zij op hun tenen kon gaan staan. Bijvoorbeeld: `Onderdrukte minderheden zijn nooit degenen die het beste kunnen beoordelen hoe de volgorde van hun prioriteiten dient te liggen ...' De solidariteit die zij als jodin expliciet uitsprak voor de zaak van de negers, alsmede voor die van alle onderdrukte en ondergepriviligeerde mensen, viel toen niet meer goed.

Ok. Duidelijk. Je ziet er niets in ..