Index
Open Access en Medicijnen
Sophie Bloemen werkt bij Health Action International (HAI), een ‘civil society’ organisatie die strijdt voor algemene toegang tot medicijnen en access to knowledge. Voor OPEN legt zij in het kort uit wat de implementatie van open access in de farmaceutische industrie voor de wereld zou kunnen betekenen. ‘Door het duidelijke falen van het systeem van Intellectueel Eigendom (IE) voor ontwikkelingslanden wordt meer en meer de noodzaak onderkend van alternatieve systemen of modellen die Open Access garanderen, die toegang voor iedereen garanderen.’ Lees de bijdrage van Sophie hieronder.
Alternatieve, open manieren van innovatie die voorbij gaan aan het intellectueel eigendomssysteem - is dit in een tijd van veranderende consensus, een tijd waar nieuwe ideeën een kans hebben?
Wat heeft Health Action International (HAI), een civil society organisatie die strijdt voor toegang tot medicijnen, met Open Access te maken? HAI streeft naast toegang tot medicijnen, naar algemene toegang tot kennis, access to knowledge dus. Het Intellectueel Eigendomssysteem (IE) vormt nu het raamwerk voor research en development van medicijnen. Dit systeem is niet uitgerust om de doelen van universele toegang tot essentiële medicijnen of kennis te bereiken en strookt zelfs in zijn geheel niet met deze doelen. Intellectueel Eigendom maakt kennis per definitie exclusief en hindert de vrije rondgang van, en toegang tot, kennis.
Een vorm van IE zijn octrooien (patenten). Deze worden gebruikt voor medicijnen; wanneer een fabrikant een nieuw medicijn registreert krijgt het een octrooi wat minimaal 20 jaar geldig is. Tijdens de duur van dit octrooi kunnen er geen (goedkopere) kopieën van het medicijn op de markt gebracht worden. Op deze manier beoogt men innovatie te stimuleren. Dit werkt tot op bepaalde hoogte prima, maar er zijn veel problemen mee.
Beperkingen van het Intellectueel Eigendomssysteem
Een duidelijke illustratie van de beperktheid van het IE systeem zijn de zogenoemde ‘neglected diseases’ die alleen arme mensen in ontwikkelingslanden treffen. Voor deze ziektes zal een investering in onderzoek zich nooit zal laten terugbetalen door een alleenrecht op de markt, omdat er geen winstgevende markt is voor zo’n medicijn. Daarom zijn er voor deze ziektes zijn dan ook geen (goede) medicijnen.
Heel veel medicijnen zijn gedurende de tijd dat er een octrooi of een ander IE-recht op rust niet te betalen voor ontwikkelingslanden en daarom voor veel mensen niet beschikbaar. Er woedt een hevige strijd over toegang tot medicijnen die zich vooral afspeelt rond de onderhandeling van bilaterale handelsakkoorden en multilaterale verdragen. Men onderhandelt over de lengte van de octrooitijd en ontwikkelingslanden verdedigen hun recht tot het bijvoorbeeld gedwongen licenseren van octrooien ten behoeve van publieke gezondheid. Door een gedwongen licentie wordt het wel mogelijk om goedkopere versies van de medicijnen te maken.
De grote heisa omtrent medicijnen tegen AIDS in Zuid-Afrika eind jaren 90 - toen de multinationale farmaceutische industrie de Zuid-Afrikaanse regering aanklaagde omdat deze een gedwongen licentie uitgaven voor het produceren van generieke medicijnen voor AIDS - was een breekpunt. Zuid-Afrika had met een grote HIV/AIDS-epidemie te maken, maar kon de dure medicijnen niet betalen (10.000 dollar per jaar). Big Pharma trok zich uiteindelijk terug na een groot publiek schandaal. Tegenwoordig zijn deze medicijnen 80 dollar per jaar.
Alternatieve modellen
Door het duidelijke falen van het IE-systeem voor ontwikkelingslanden wordt meer en meer de noodzaak onderkend van alternatieve systemen of modellen die Open Access garanderen, die toegang voor iedereen garanderen. Er is veel nagedacht over alternatieve manieren van beloning voor het investeren in onderzoek en development voor medicijnen. Als aan bedrijven geen monopolie kan worden beloofd, dan moet er wel een andere financiële stimulans zijn natuurlijk.
Bij de World Health Organization (WHO) word er nu door landen overlegd over alternatieve modellen van innovatie, waar de innovatie (het medicijn) op de wereld wordt gebracht met een open license. Dat betekent dat iedereen, elke generieke fabrikant, in principe het medicijn ook kan produceren, wat leidt tot competitie en hiermee tot lage prijzen.
Een van de ideeën die bij de WHO besproken worden is het idee van prijs fondsen (Innovation inducement prizes). Deze prijzen kunnen gebruikt worden, als een alternatief voor monopolies, om succesvolle innovatie te belonen. De prijs-fonds-modellen voorzien ook dat geldprijzen worden toebedeeld aan significante wetenschappelijke bijdragen die tot de ontwikkeling van een medicijn leiden. Deze worden natuurlijk alleen toegekend op de voorwaarde dat de artikelen in open access tijdschriften zijn gepubliceerd. Het idee is om het delen van kennis te bevorderen.
Een ander voorbeeld is een ‘patent pool’, in dit systeem worden octrooien van verschillende rechthouders in een pool geplaatst, waardoor er toegang is tot deze kennis, nieuwe formules kunnen worden ontwikkeld en generieke producenten onder een licentie goedkope kopieën kunnen maken voor de markt van ontwikkelingslanden. Het farmaceutische bedrijf wat het medicijn ontwikkeld heeft krijg een proportie van de royalties (Unitaid patent pool).
Of deze ideeën ook werkelijk worden uitgewerkt en geïmplementeerd ligt puur aan de politiek. Het lijkt een tijd te zijn waar door het falen van oude modellen ruimte is voor nieuwe ideeën, waar nieuwe consensussen ontstaan, een nieuw paradigma. We zullen zien.
Sophie Bloemen werkt bij Health Action International (HAI), een ‘civil society’ organisatie die strijdt voor algemene toegang tot medicijnen en access to knowledge. Voor OPEN legt zij in het kort uit wat de implementatie van open access in de farmaceutische industrie voor de wereld zou kunnen betekenen. ‘Door het duidelijke falen van het systeem van Intellectueel Eigendom (IE) voor ontwikkelingslanden wordt meer en meer de noodzaak onderkend van alternatieve systemen of modellen die Open Access garanderen, die toegang voor iedereen garanderen.’ Lees de bijdrage van Sophie hieronder.
Alternatieve, open manieren van innovatie die voorbij gaan aan het intellectueel eigendomssysteem - is dit in een tijd van veranderende consensus, een tijd waar nieuwe ideeën een kans hebben?
Wat heeft Health Action International (HAI), een civil society organisatie die strijdt voor toegang tot medicijnen, met Open Access te maken? HAI streeft naast toegang tot medicijnen, naar algemene toegang tot kennis, access to knowledge dus. Het Intellectueel Eigendomssysteem (IE) vormt nu het raamwerk voor research en development van medicijnen. Dit systeem is niet uitgerust om de doelen van universele toegang tot essentiële medicijnen of kennis te bereiken en strookt zelfs in zijn geheel niet met deze doelen. Intellectueel Eigendom maakt kennis per definitie exclusief en hindert de vrije rondgang van, en toegang tot, kennis.
Een vorm van IE zijn octrooien (patenten). Deze worden gebruikt voor medicijnen; wanneer een fabrikant een nieuw medicijn registreert krijgt het een octrooi wat minimaal 20 jaar geldig is. Tijdens de duur van dit octrooi kunnen er geen (goedkopere) kopieën van het medicijn op de markt gebracht worden. Op deze manier beoogt men innovatie te stimuleren. Dit werkt tot op bepaalde hoogte prima, maar er zijn veel problemen mee.
Beperkingen van het Intellectueel Eigendomssysteem
Een duidelijke illustratie van de beperktheid van het IE systeem zijn de zogenoemde ‘neglected diseases’ die alleen arme mensen in ontwikkelingslanden treffen. Voor deze ziektes zal een investering in onderzoek zich nooit zal laten terugbetalen door een alleenrecht op de markt, omdat er geen winstgevende markt is voor zo’n medicijn. Daarom zijn er voor deze ziektes zijn dan ook geen (goede) medicijnen.
Heel veel medicijnen zijn gedurende de tijd dat er een octrooi of een ander IE-recht op rust niet te betalen voor ontwikkelingslanden en daarom voor veel mensen niet beschikbaar. Er woedt een hevige strijd over toegang tot medicijnen die zich vooral afspeelt rond de onderhandeling van bilaterale handelsakkoorden en multilaterale verdragen. Men onderhandelt over de lengte van de octrooitijd en ontwikkelingslanden verdedigen hun recht tot het bijvoorbeeld gedwongen licenseren van octrooien ten behoeve van publieke gezondheid. Door een gedwongen licentie wordt het wel mogelijk om goedkopere versies van de medicijnen te maken.
De grote heisa omtrent medicijnen tegen AIDS in Zuid-Afrika eind jaren 90 - toen de multinationale farmaceutische industrie de Zuid-Afrikaanse regering aanklaagde omdat deze een gedwongen licentie uitgaven voor het produceren van generieke medicijnen voor AIDS - was een breekpunt. Zuid-Afrika had met een grote HIV/AIDS-epidemie te maken, maar kon de dure medicijnen niet betalen (10.000 dollar per jaar). Big Pharma trok zich uiteindelijk terug na een groot publiek schandaal. Tegenwoordig zijn deze medicijnen 80 dollar per jaar.
Alternatieve modellen
Door het duidelijke falen van het IE-systeem voor ontwikkelingslanden wordt meer en meer de noodzaak onderkend van alternatieve systemen of modellen die Open Access garanderen, die toegang voor iedereen garanderen. Er is veel nagedacht over alternatieve manieren van beloning voor het investeren in onderzoek en development voor medicijnen. Als aan bedrijven geen monopolie kan worden beloofd, dan moet er wel een andere financiële stimulans zijn natuurlijk.
Bij de World Health Organization (WHO) word er nu door landen overlegd over alternatieve modellen van innovatie, waar de innovatie (het medicijn) op de wereld wordt gebracht met een open license. Dat betekent dat iedereen, elke generieke fabrikant, in principe het medicijn ook kan produceren, wat leidt tot competitie en hiermee tot lage prijzen.
Een van de ideeën die bij de WHO besproken worden is het idee van prijs fondsen (Innovation inducement prizes). Deze prijzen kunnen gebruikt worden, als een alternatief voor monopolies, om succesvolle innovatie te belonen. De prijs-fonds-modellen voorzien ook dat geldprijzen worden toebedeeld aan significante wetenschappelijke bijdragen die tot de ontwikkeling van een medicijn leiden. Deze worden natuurlijk alleen toegekend op de voorwaarde dat de artikelen in open access tijdschriften zijn gepubliceerd. Het idee is om het delen van kennis te bevorderen.
Een ander voorbeeld is een ‘patent pool’, in dit systeem worden octrooien van verschillende rechthouders in een pool geplaatst, waardoor er toegang is tot deze kennis, nieuwe formules kunnen worden ontwikkeld en generieke producenten onder een licentie goedkope kopieën kunnen maken voor de markt van ontwikkelingslanden. Het farmaceutische bedrijf wat het medicijn ontwikkeld heeft krijg een proportie van de royalties (Unitaid patent pool).
Of deze ideeën ook werkelijk worden uitgewerkt en geïmplementeerd ligt puur aan de politiek. Het lijkt een tijd te zijn waar door het falen van oude modellen ruimte is voor nieuwe ideeën, waar nieuwe consensussen ontstaan, een nieuw paradigma. We zullen zien.
Laatst aangepast door Caspar op 08.01.10 3:30; in totaal 1 keer bewerkt
